2021 yılına girerken Adalet Bakanlığı tarafından, bu yıl da yargıda reform çalışmalarının süreceği açıklanmıştır.
Yapılacak reformlar arasında; yargı bağımsızlığının sağlanması için düzenlemelerin yapılacağı, yargı ve adalet hizmetlerinde performansın artırılması için çalışmaların yapılacağı, hukuk eğitimi alanlarında yeni uygulamaların olacağı, AYM ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının mahkemeler tarafından nasıl uygulanması gerektiği ve hayvan hakları ile ilgili yeni düzenlemelerin yapılması gündemdedir.
Peki, sayılan bu düzenlemeler ne anlama gelmektedir?
🡺 Öncelikle yargı bağımsızlığının sağlanması ve yargı hizmetlerinde performansın artırılması amacıyla, belirli bir mesleki kıdeme sahip hakim ve savcılar için ‘coğrafi teminat’ uygulaması istenmektedir.
Coğrafi teminat, hakim ve savcıların isteği olmaksızın başka yere tayin edilememesi anlamına gelmektedir. Bu teminat, bir hâkimin görevini yaparken “huzur ve güven içerisinde olmasını” sağlayacaktır. Böylelikle daha doğru, adil ve bağımsız kararlar verileceği düşünülmektedir. Hakimlerin coğrafi teminatının olması, yargının bağımsızlığının güçlendirilmesi açısından olumlu bir adım olacaktır.
Bununla birlikte hakim ve savcıların ihtisaslaşması da sağlanmak istenen düzenlemeler arasındadır. Yani, ihtisaslaşma sağlandığı takdirde, bir ticaret mahkemesi hakimi, ağır ceza mahkemesine üye hakim olarak atanamayacaktır. Bizim de oldukça yerinde bulduğumuz bu düzenleme ile, yargıda uzmanlaşmanın sağlanacağını ve daha doğru kararlar verileceğini düşünüyoruz.
Yargı ve adalet hizmetlerinde performansın artırılması için, teknolojiden de daha fazla yararlanılmak istenmektedir. Bu düzenlemenin ilk adımı olarak da hali hazırda bazı mahkemelerde, avukatların taraf oldukları duruşmalara bulundukları yerlerden video konferansla katılmalarını sağlayan e-duruşmalar yapılmaya başlanmıştır. Yine UYAP sisteminin geliştirilmesi ve portalın sürekli güncellenmesi ile yargı sisteminde teknolojiden yararlanıldığını söyleyebiliriz.
🡺 Hukuk eğitim alanlarında ise, hukuk fakültesinden mezun olanlar için, noter yardımcılığı müessesi getirilmesinin yanı sıra, soruşturmaların kalitesinin artırılması adına da adli kollukta istihdam yaratılması planlanmaktadır.
🡺 AYM ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının mahkemeler tarafından nasıl uygulanması gerektiğiyle ilgili yeni düzenlemelerin yapılması da gündemdeki yenilikler arasındadır. Yeni reformlarla, AİHM kararlarına ilişkin tazminat ödenip ödenmemesi konusunda bazı değişikliklerin yapılabileceği belirtilmektedir.
Görüldüğü üzere 2021 yılı yargı reformu ile, yargıda oldukça kapsamlı yenilikler yapılacağını söyleyebiliriz. Ancak, yapılacak olan bu düzenlemelerin, mevcut yargısal problemleri çözüp çözemeyeceği de açıkçası başka bir tartışma konusudur.
Zira, Türkiye’nin yaptığı reformlardan çok, bu reformları ne kadar hayata geçireceği önemlidir. Esasen mevcut sistemimizde fazlaca bir yeniliğe ihtiyaç olmadığını söyleyebiliriz. Sorun kanunlarımızda değildir, sorun uygulamadadır. Bu bakımdan çok fazla kanuni düzenlemeye ihtiyaç olmadığını düşündüğümüzü önemle belirtmek isteriz.
Yargıya güvenin yüzde yirmilere düştüğü, mahkemelerin AYM kararlarına uymayacaklarını söyledikleri bu dönemde, yargıya güvenin yeniden sağlanmasının elzem olduğu görülmektedir.
Bu sebeple yargıda bir reform yapılacaksa da bu reformların, hukukun uygulanabilirliğini daha da yavaşlatmasından ziyade, iyileştirici gerçek bir reform olması tüm vatandaşların umududur!
Av. Çiler Nazife Koşar
Comments