Geçtiğimiz günlerde Kürşat Ayvatoğlu’nun aracında uyuşturucu madde kullanma görüntülerinin sosyal medyada yayılması ile “Uyuşturucu Kullanmanın Ve/Veya Bulundurmanın Cezası Var Mıdır? Uyuşturucu Madde İmal ve Ticareti Yapmak Suç Mudur? Uyuşturucu Kullanan Kişi Sadece Kullanıcı Olduğunu Nasıl İspat Edebilir?” soruları akıllara gelmiştir.
Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak suçu TCK ‘nın 191. maddesinde düzenlenmiştir.
Esrar, eroin, kokain vb. gibi uyuşturucu maddeyi “kişisel kullanım amacıyla” satın alan, herhangi bir surette uyuşturucu maddeyi kabul eden ve kullanma amacıyla bulunduran kişi, kanuna göre uyuşturucu madde kullanma veya bulundurma suçunu işlemiş olur.
Bu bakımdan, uyuşturucu madde satmanın yanı sıra, uyuşturucu maddeyi kullanmanın hatta bulundurmanın dahi suç olduğunu söyleyebiliriz. Ancak uyuşturucu madde ticareti yapmak ile uyuşturucu maddeyi kullanmak arasında, suçun cezai boyutu bakımından ciddi bir fark bulunmaktadır. Bu sebeple yargı makamlarının öncelikle, suçun vasfını tereddütte mahal bırakmayacak şekilde belirlemesi gerekmektedir.
Fakat, ‘pudra şekeri’ örneğinden de görüleceği üzere, yapılan yargılamalarda suçun şüphelileri doğruları söylemekten kaçınmakta ve gerçeğin açığa çıkmasına engel olmaktadır.
Hal böyle olunca da, işlenen fiilin kullanmak için uyuşturucu madde bulundurmak mı, yoksa uyuşturucu madde ticareti yapmak mı olduğunun tespiti açısından yargı makamlarınca çeşitli kriterler belirlenmiştir. Bu kriterlerin somut olayda sağlanması, kişinin, uyuşturucuyu kullanmak amacıyla değil, ticaretini yapmak amacıyla bulundurduğuna karine teşkil etmektedir.
Kişinin Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddeyi, Ticaretini Yapmak Amacıyla Bulundurduğu Nasıl Tespit Edilir?
Örneğin; kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma ile ticaretini yapmak amacıyla uyuşturucu madde bulundurma arasındaki en önemli ölçüt, ele geçirilen uyuşturucu maddenin miktarıdır. Sanığın, kişisel ihtiyaç sınırını aşacak miktarda uyuşturucu madde bulundurması, uyuşturucu maddeyi kişisel kullanım amacı dışında bulundurduğunun bir göstergesidir. Kişisel ihtiyaç sınırı ise Adli Tıp Kurumunca, “her defasında 1-1,5 gram olmak üzere, günde üç kez” olarak mütalaa edilmiştir.
Bununla birlikte, somut olayda sanıktan uyuşturucu madde aldığı doğrultusunda tanık delilinin bulunması durumunda da, sanığın uyuşturucu madde ticareti yaptığı kabul edilmektedir.
Sanık tarafından uyuşturucu maddenin bulundurulduğu yer de, suçun vasfını tespit etmek için önemlidir. Zira, kişisel ihtiyacı için uyuşturucu madde bulunduran kimse, maddeyi kolaylıkla ulaşabileceği bir yerde saklarken, ticaretini yapan kişi, zulalanmış bir halde uyuşturucu maddeyi saklamaktadır.
Uyuşturucu maddenin saklandığı yer kadar, saklanış biçimi de önemli bir kriterdir. Maddenin çok sayıda, küçük paketler içine konulması, her paketin içinde aynı miktarda maddenin bulunması durumunda, yine sanığın uyuşturucu madde ticareti yaptığı kabul edilmektedir.
Uyuşturucu Madde Kullanmanın/Ticaretini Yapmanın Cezası Nedir?
TCK ‘ya göre; kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, “2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası” ile cezalandırılır.
Ancak, bu suçtan dolayı savcılık tarafından başlatılan soruşturmada, henüz dava açılmamışken, suçu işleyen şüpheli hakkında, 5 yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir.
Çünkü, devlet uyuşturucu madde kullanımını sosyal bir sorun olarak görmektedir. Bu nedenle eğer bir kişi ilk defa kullanmaktan dolayı işlem görüyorsa, öncelikle denetimli serbestlik süreciyle tedaviye yönlendirilmektedir. Burada eğer söz konusu kişinin bir yıl boyunca yapılan idrar tahlillerinde bununla alakalı bir sıkıntı çıkmazsa, düzenli olarak bu süreci takip ettirebilirse herhangi bir cezai işlem almadan, normal yaşamına devam edebilmektedir.
Ancak, kişi tedavi sürecini boşa çıkarıp danışmanlık desteğini almazsa, yapılan idrar tahlillerinde madde kullandığı saptanırsa ya da tekrar adli bir işlem görürse, ikinci kez bir hakkı olmadığından dolayı, doğrudan 2 yıldan 5 yıla kadar bir hapis cezasına çarptırılma riskiyle karşı karşıya kalmaktadır.
Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticaretinde ise, uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, “20 yıldan 30 yıla kadar hapis” ve “iki bin günden yirmi bin güne kadar adlî para cezası” ile cezalandırılır.
Suçun Takibi Şikayete Bağlı Mıdır?
Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak suçu VE uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu, takibi şikayete bağlı suçlar kategorisinde olan suçlardan değildir. Yani suçun işlendiğinin savcılık tarafından öğrenilmesiyle suç, savcılık tarafından resen soruşturulur.
Netice itibariyle, birkaç kriterle suçun vasfı ve kanunda belirlenen cezasının değiştiği görülmektedir. Bu sebeple oldukça spesifik olan bu ceza davasının takip edilmesi bakımından, uzman bir büroyla iletişime geçilmesi oldukça yararlı olacaktır.
Av. Çiler Nazife KOŞAR
Comments